Jurina i Franina - 100 godina
U srijedu, 16. studenog u 18 sati u foajeu porečkog kazališta predstavlja se Jurina i Franina 2023, tradicionalni istarski zavičajni godišnjak koji ove godine slavi 100. rođendan. Publikaciju predstavljaju: urednik Vlado Mandić, članica uredništva Ivona Orlić i izdavač Vladimir Bugarin, a moderator večeri je Josip Maras. Istovremeno će biti dodijeljena i Nagrada za besidu Drago Orlić.
Prvi broj Jurine i Franine tiskan je u Trstu koncem 1922. a za 1923. godinu.
U novom broju časopis donosi pregršt priloga poznatih novinara, publicista, književnika i kulturnih djelatnika. Teme se tiču događaja i pojavnosti, ljudi i predmeta vezanih za Istru u njezinim geografskim granicama, područja južno od linije Muggia – Preluk s brijunskim otočjem te Cresom-Lošinjem i pripadajućim arhipelagom.
Jurina i Franina 2023. ima 224 stranice formata 16,5 x 24 cm. Moći će se kupiti od 21. studenog u knjižarama diljem Istre, ili online na jurinaifranina@gmail.com.
Na predstavljanju će se moći kupiti po povoljnijoj cijeni.
Uvodnik stogodišnjaku napisao je Miroslav Sinčić, najdugovječniji urednik časopisa. Godišnjak donosi i opširan pregled svih zbirki Etnografskog muzeja Istre u Pazinu iz pera ravnateljice muzeja Ivone Orlić, a urednik časopisa osvrće se na prve brojeve Jurine i Franine do fašističke zabrane 1929. godine. Davor Mandić piše o povijesnim odlukama iz 1943. o sjedinjenju Istre s Hrvatskom, Robert Matijašić o stradanju Istrana u njemačkome radnom logoru, a Valter Černjul o Matku Laginji koji se prije 140 godina u Istarskom saboru drznuo prozboriti hrvatski. Davor Šišović piše o istarskom bogatstvu različitih mikroidentiteta, Marijan Milevoj o pruzi Lupoglav – Štalije koju su gradile omladinske radne brigade prisilnim "dobrovoljnim" radom i koja je otišla u zaborav, dok Slaven Bertoša opširno piše o drevnom Osoru na dodiru Cresa s Lošinjem od davnina do danas. O dvomilenijskoj tradiciji brodogradnje u Rovinju piše Aldo Pokrajac, a Milan Rakovac objavljuje esej o osebujnom piscu Fulviju Tomizzi raspetom između skromnoga istarskog zavičaja i udobnosti tršćanskog prebivališta. "Francijev offline podcast" naslov je priloga Marija Benčića o Franciju Blaškoviću, čuvenome kantautoru, rokeru, alternativnom muzičaru i osnivaču neformalne grupe Gori Ussi Winnetou. Oreste Cossetto piše o nekadašnjoj kolektivizaciji koja je upropastila porečke seljake, A Mirjan Rimanić o poznatome istarskom plesu balunu koji se udomaćio i u središnjoj Istri. O novom postavu muzejske zbirke Kastavštite piše Marija Rađa, mali Umag koji je postao velegrad tenisa tema je priloga Zlatana Varelije, a o ladanjskom/samostanskom posjedu u Dajli prepuštenom propasti piše Jerica Ziherl. Ivana Nežić autorica je priloga o cakavizmu i vrijednosti zavičajnih govora, Anton Percan piše o malo poznatom austrijskom odbiru tadašnje Pule za ratnu luku, dok Josip Maras piše o porečkom Interu, nekadašnjem pojmu za vrhunsku zabavu. Nada Galant opisuje kako se odlučila prevesti Malog princa na žminjsku čakavicu, Asim Čabaravdić piše o rudaru koji je iz Bosne došao u Istru i usput se školovao završivši i studij medicine, Barbara Ban piše o zatvaranju čuvenoga pulskog rock kluba Uljanik, a Kristian Stepčić Reisman o labinskim pjevačima u vrhu hrvatske pop scene. O Fratarskom otoku na kojemu ljetuju i generacije Puljana piše Budimir Žižović, a o tinti za pisanje koja se dobiva iz istarskih hrastovih šiškica piše Goran Prodan.
Časopis donosi još niz zanimljivih priloga, uz ostalo o kočiji koju je kraljica Elizabeta II. darovala Titu a čuva se i danas na Brijunima. Jurina i Franina piše i o ljudima kojih više nema a obilježili su epohu: o slavnome pazinskom kirurgu dr. Ivanu Matijašiću, o znanstveniku i piscu Ivi Rudanu, o etnomuzikologu Renatu Perniću, o jezikoslovcu Goranu Filipiju, o dirigentu Mirku Deklevi te o osnivaču Atomskog skloništa i Sajma knjige u Puli Bošku Obradoviću. Na kraju časopis donosi zanimljiv prilog – pjesmu Škocila je macka na Štol za koju je tekst i glazbu napisao Daniel Načinović.
Jurina i Franina za 2023. ima 224 stranice formata 16,5 x 24 cm, izdavač je 5do12 d.o.o Poreč, urednik je Vlado Mandić i grafički urednik Vladimir Bugarin, a tiskan je u Tiskari Zelina.
Moći će se kupiti od 21. studenog u knjižarama diljem Istre, ili online na jurinaifranina@gmail.com
Cijena pojedinog primjerka je 135,62 kune, odnosno 18 eura.
Na predstavljanju će se moći kupiti po povoljnijoj cijeni.
Riječ urednika, Promicatelj zavičajnosti...........................................................4
Miroslav SINČIĆ: Omiljeni stogodišnjak.........................................................6
Kalendar............................................................................................................30
Ivona ORLIĆ: Etnografski muzej Istre – Museo etnografico dell'Istria...9 – 31
Jurina i Franina.................................................................................................32
Vlado MANDIĆ: Lučonoša istarskoga identiteta...........................................34
Davor MANDIĆ: Istra ujedinjena s hrvatskom braćom.................................40
Valter ČERNJUL: Operacija „Krim“ na Ubašu..............................................46
Robert MATIJAŠIĆ: Istrani stradali u njemačkom radnom logoru...............50
Vlado MANDIĆ: Glas istine, borbe i slobode................................................54
Valter ČERNJUL: Skandal zbog materinskog jezika.....................................56
Davor ŠIŠOVIĆ: Jurina i Franina – Dugohaljar i Kratkorepac!.....................58
Valter ČERNJUL: Neumorni istarski tribun....................................................62
Marijan MILEVOJ: Pruga Lupoglav – Štalije odlazi u zaborav.....................64
Slaven BERTOŠA: Kvarnerska Salona na dodiru Cresa s Lošinjem.............68
Aldo POKRAJAC: Čak i fratri imali škver na Sv. Andriji.............................76
Milan RAKOVAC: Dobri čovjek Fulvio Tomizza..........................................80
Mario BENČIĆ: Francijev offline podcast......................................................85
Oreste COSSETTO: Kolektivizacija upropastila porečke seljake..................88
Mirjan RIMANIĆ: Balon središnje Istre.........................................................92
Robert MATIJAŠIĆ: Pulski egzil kralja Rasparagana....................................94
Marija RAĐA: Novi postav muzejske zbirke Kastavštine.............................98
Mirjan RIMANIĆ: Istra izgubila više od Labina..........................................102
Zlatan VARELIJA: Mali Umag postao velegrad tenisa................................104
Jerica ZIHERL: Dajla ni na nebu ni na zemlji..............................................108
Andi BANČIĆ: Sliku mile Istre naše.............................................................112
Josip ŠIKLIĆ: Istaknuti agronomi u Pazinu..................................................119
Zvone PALČIĆ: Ca je ča čuva zavičajni govor Labinšćine..........................122
Anton PERCAN: Tajna misija u Raškom zaljevu.........................................124
Budimir ŽIŽOVIĆ: Fratarski narodni otok...................................................127
Mirjan RIMANIĆ: Pićan glavni grad Sclavoniae.........................................130
Robert BURŠIĆ: Lanišćani za župnika, okolina protiv................................134
Denis KONTOŠIĆ mag. educ.: Plug-sijačica barbanskog izumitelja..........136
Ivan MOLEK: Čuvanje urbanog zelenila......................................................140
Christian GALLO: Motovunska šuma važna zbog drva...............................142
Davor MANDIĆ: Car zadovoljan procvatom Pule......................................144
Josip MARAS: Inter – pojam za vrhunsku zabavu......................................148
Vlado MANDIĆ: Badavca izvor žive vode..................................................156
Nada GALANT: Kako je Mali princ postao Minji kraljić............................158
Asim ČABARAVDIĆ: Od rudara do doktora medicine..............................162
Barbara BAN: Rock klub Uljanik otišao u sjećanje.....................................164
Kristian STEPČIĆ REISMAN: Labin u vrhu hrvatske pop scene...............168
Sniježana MATEJČIĆ: Strast za muziku i stare instrumente........................170
Goran PRODAN: Pisaća tinta iz istarskih baraboški....................................172
Sniježana MATEJČIĆ: Kreativni red Đanina Božića...................................174
Asim ČABARAVDIĆ: Kraljičina kočija na Brijunima................................176
Marijan MILEVOJ: Pomorac i pjesnik.........................................................178
Tatjana KOMIN PERHAT: Dr. Matijašić slavni pazinski kirurg..................181
Boris Domagoj BILETIĆ: Sjećanje na Ivu Rudana......................................186
Vanesa BEGIĆ: Čovjek tolika znanja, poseban............................................190
Vlado MANDIĆ: Tragična ljubav plesačice i pjesnika.................................193
Mirjana PAVLETIĆ: Meštar od meštri, svirci i kantaduri............................194
Đeni DEKLEVA-RADAKOVIĆ:Vrsni dirigent i glazbeni pedagog...........198
Denis VISINTIN: Sa srcem na dlanu u novoj domovini..............................202
Vesna MEDVEDEC: Moja prva prijateljica novinarka................................204
Marijan MILEVOJ: Samozatajni dobrotvor.................................................206
Ana GALANT: Boško promijenio kulturnu mapu Pule i Istre.....................208
Vanesa BEGIĆ: Neobjavljene crtice..............................................................211
Dragan VELIKIĆ: Sladoled nakon Arene.....................................................212
Davor ŠIŠOVIĆ: Oživljena žminjska kristova kruna...................................214
Daniel NAČINOVIĆ: Škocila je macka na štol............................................216
Jelica FIORIDO: Buba...................................................................................218
Daniel NAČINOVIĆ: Epigrami po labinjonski............................................220